Zakład Aktywności Zawodowej (ZAZ) jest rozwiązaniem prawnym wprowadzonym Ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. ZAZ nie jest samodzielną formą prawną - jest organizacyjnie i finansowo wydzieloną jednostką, która uzyskuje status zakładu aktywności zawodowej. O utworzenie ZAZ ubiegać się mogą jednostki i organizacje wymienione w ustawie, których statutowym zadaniem jest rehabilitacja społeczna i zawodowa osób niepełnosprawnych. ZAZ tworzy się w celu okresowego zatrudniania osób niepełnosprawnych z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności i określonych w ustawie grup osób z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, a także przygotowania ich do życia w otwartym środowisku. ZAZ może prowadzić działalność gospodarczą.

Biorąc pod uwagę czas, jaki minął od uchwalenia ustawy, takich zakładów powstało dotąd stosunkowo niewiele. ZAZ-om brakuje środków na inwestycje, ich działania często ogranicza biurokracja i wynikający z niej brak elastyczności działań (koniecznej przy pracy z różnymi rodzajami niepełnosprawności dotykającymi ich podopiecznych.

Warsztaty terapii zajęciowej powołane zostały na mocy ustawy z dnia 9 maja 1991 roku. O zatrudnieniu i rehabilitacji osób niepełnosprawnych. W rozumieniu tej ustawy warsztat terapii zajęciowej oznacza wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo placówkę stwarzającą osobom niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia. Realizacja przez warsztat powyższych celów odbywa się przy zastosowaniu technik terapii zajęciowej, zmierzających do rozwijania:

 1) umiejętności wykonywania czynności życia codziennego oraz zaradności osobistej;
 2) psychofizycznych sprawności oraz podstawowych i specjalistycznych umiejętności zawodowych, umożliwiających uczestnictwo w szkoleniu zawodowym  albo podjęcie pracy.

Warsztaty są znaczącym ogniwem łączącym szkolnictwo specjalne z zakładami pracy chronionej. Stanowią konkretną formę przysposobienia do pracy uczniów szkół specjalnych, którzy nie. Są one więc jedyną formą rehabilitacji licznej grupy młodzieży upośledzonej umysłowo w stopniu umiarkowanym, znacznym i głębokim, która do tej pory nie miała żadnych możliwości na przygotowanie do podjęcia pracy zawodowej.

Kluby integracji społecznej: jednostka organizacyjna, której celem jest realizacja działań umożliwiających udzielenie indywidualnym osobom oraz ich rodzinom pomocy: w odbudowywaniu i podtrzymywaniu umiejętności uczestnictwa w społeczności lokalnej, w powrocie do pełnienia ról społecznych w miejscu zamieszkania, miejscu pobytu lub w miejscu pracy oraz w podniesieniu kwalifikacji zawodowych.

Docelowym efektem uczestnictwa w zajęciach KIS jest podjęcie zatrudnienia, możliwe m.in. poprzez kierowanie uczestników do organizowanych robót publicznych oraz do innych form zatrudnienia. 

Zadania KIS to przede wszystkim: 

1. Przeciwdziałanie negatywnym skutkom bezrobocia
2. Ograniczenie niepożądanych zjawisk społecznych
3. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu - podejmowane przez osoby zagrożone marginalizacją użytecznych ról społeczno-
4. Realizacja zadania własnego gminy tj. pracy socjalnej poprzez pomoc osobom w odzyskaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeń

KIS oferuje dla uczestników pomoc w rozwiązywaniu spraw socjalnych i bytowych, porady prawne oraz bezpłatne zajęcia: 

• Terapeutyczne
• Doradztwa zawodowego
• Samopomocowe

źródło: Informator ekonomii społecznej, Wiesław Banach.